De Blijde Bijbeltent

Ook déze zomer trekt het Nederlands Bijbelstudie Centrum door het land met de evangelisatietent. De bekende rood-blauwe, inmiddels 15 jaar oude, tent voldeed niet meer aan de steeds strengere eisen van de overheid, en is vervangen door een gloednieuwe.

Drempel

De campagnes zijn vooral bedoeld om ongelovigen en randkerkelijk publiek te bereiken. “Wij willen de mensen met de Waarheid, Gods Woord, in aanraking brengen”, zegt Ab Klein Haneveld. “In de praktijk blijken ook mensen in kerken en evangelische gemeenten schrikbarend weinig te weten van de Bijbel, waarin Christus centraal staat. In veel kringen heeft de prediking haar inhoud verloren door het huidige streven naar laagdrempeligheid. Onze tent heeft letterlijk helemáál geen drempel, maar wij kunnen om de scherpte van Gods Woord, dat zichzelf een tweesnijdend zwaard noemt, niet heen. Wij merken dat veel mensen die werkelijk de Waarheid zoeken, daar juist op afkomen.”

Jakob Vetter

Er is veel veranderd sinds 1906, toen een lange tenttraditie in Nederland begon. Maar het doel is nog steeds hetzelfde: mensen bereiken met het Bijbelse Evangelie.
Meer dan een eeuw geleden kwam de tent als evangelisatiemiddel overgewaaid uit Duitsland. Evangelist Jakob Vetter (1872-1918) was de ‘vader’ van de sinds 1902 nog steeds actieve Deutsche Zeltmission (DZM). Zijn propaganda (1904) om ook in Nederland zulk werk te beginnen, leidde tot de oprichting van ‘De Nederlandsche Tentzending’. Financiële moeilijkheden werden overwonnen doordat dhr. Kolff van Oosterwijk uit Apeldoorn een tent beschikbaar stelde (en zichzelf als assistent), die in Apeldoorn op 3 september 1906 werd ingewijd in aanwezigheid van H.M. koningin Wilhelmina.
Hierna volgde een 2-daagse conferentie en een 14-daagse evangelisatie-campagne.
De jaarlijkse tournees begonnen in 1907.

Johannes de Heer

Muziekhandelaar Johannes de Heer, die in 1904 via de Rotterdamse stadsevangelisatie ‘Jeruël’ kennis maakte met Vetter en in 1905 in Wales met de ‘opwekking’ aldaar, was één van de drijvende krachten. De 12 meter hoge tweemaster bood plaats aan minstens 1250 personen. De opbouw nam drie volle dagen. Transport vond plaats op drie (paarden)wagens, die voor de langere afstanden werden vervoerd op open spoorwegwagons. Deze hoogwielige wagens deden tevens dienst als podium. De aparte tent voor de ingang diende als meereizende boekwinkel.
Hierdoor geïnspireerd ontstonden ook andere ’tentzendingen’, zoals de Noordelijke Tentzending (1920), de Zuidelijke Tentzending (1920), de Geldersche Tentzending, en tot ver in de vijftiger jaren toerde ook de tentzending van het Leger des Heils door het land met het schip “Febe”. Stadsevangelisatie Jeruël te Rotterdam, dat aan de wieg stond van de Nederlandsche Tentzending, heeft met een tent in en om die stad gearbeid en enkele stadszendingen deden dat zelfs tot ver buiten hun stad.

De Blijde Boodschap

De ontbinding van De Nederlandsche Tentzending vond plaats na de Olympische Spelen in Amsterdam. De inmiddels van 1250 naar 800 personen verkleinde tent werd overgenomen door Tentzending ‘De Blijde Boodschap’, begonnen in 1927 door de broeders H. Kruithof, J.H.J. (Jan) Fijnvandraat, F.W. (Frits) Baksteen en J. Siegelaar, later geassisteerd door P. Ravensberg en C.J. Vink. Deze tent heeft het nog uitgehouden tot 1940. Met het overlijden van broeder Kruithof in 1947 kwam een einde aan deze organisatie.

Maranatha en Het Zoeklicht

De Nederlandsche Tentzending gaf een eigen blad uit onder de naam ‘Maran-Atha’.
Het leidde ertoe dat de bijeenkomsten in de volksmond ‘maranatha-samenkomsten’ werden genoemd, en de tent de ‘Maranatha Tent’. Deze begrippen zijn kenmerkend geworden voor het werk van de nog altijd tot de verbeelding sprekende Johannes de Heer, uitgever van de gelijknamige zangbundel.
Het Zoeklicht, de organisatie van Johannes de Heer, begon reeds vóór de ontbinding van de Nederlandsche Tentzending te werken met een eigen evangelisatie-tent, die in 1924 werd ingewijd tijdens een Zoeklicht conferentie in Ermelo. De eerste campagne werd gehouden in Oldebroek op het terrein van de familie van Boven. In de tent werd ook degelijke bijbelstudie gegeven door o.a. Klaas Rozendal (die later met een eigen tent rondtrok), door de eveneens legendarische Ds. C.J. (Cees) Hoekendijk en door broeder H.C. Lucardie. Deze laatste was ook verantwoordelijk voor de reproductie in het Nederlands van enige kaarten en schema’s van de Amerikaan Clarence Larkin. Deze schema’s werden opgehangen in de tent en gebruikt bij de prediking en bijbelstudie.

Broeder Jan Kits

Uiteindelijk werd dit tentwerk voortgezet door evangelist Jan Kits (1902-1986). Die was er trots op, dat Johannes de Heer hem wegens lange samenwerking zijn vleugeladjudant noemde. Jan Kits was reeds full-time straatprediker toen hij in 1930 (na de heer Ph. Looij) de beschikking kreeg over een tweede evangelisatie-auto met kofferorgel van het Engelse “Open Air Mission”, dat tot heden actief is! In 1937 plaatste Kits de tent op uitnodiging van A. Klein Haneveld Sr. (1886-1959) tegenover diens woning en school aan de Verbindingsweg te Musselkanaal. Het was in deze campagne dat Kits onverhoeds aankondigde: “En nu zal Jacob Klein Haneveld een getuigenis geven.” Het werd de eerste ‘spreekbeurt’ van de toen bijna 19-jarige, en het begin van een 50-jarige samenwerking. Kits werd ook de initiator van “Jong Nederland Voor Christus”, “Youth For Christ” in Nederland, de Evangelische Omroep en enige bijbelscholen. In 1946 kreeg Jan Kits de beschikking over het huis Schoonoord te Doorn, dat door hem werd omgedoopt in “Het Brandpunt”. Het werd vele jaren later het thuis van de ‘Brandpunt Bijbelschool’ (1960), van Het Zoeklicht, en van de ‘Evangelische Bijbelschool’ (1972) waarvan Jacob Klein Haneveld tot 1983 directeur was. Nog in 1946 kreeg Kits, geafficheerd als “leider van de Openlucht- en Tentevangelisatie in Nederland”, een nieuwe evangelisatie-auto, plechtig overgedragen door de burgemeester van Doorn Mr. J.H.E. baron van Nagell.

Jacob Klein Haneveld

En in datzelfde jaar 1946 kreeg Jacob Klein Haneveld de beschikking over een tent die de Amerikanen hadden achtergelaten. Samen met Frits Niemeijer en Albert Ramaker werden daarin zomerkampen georganiseerd: Niemeijer het kinderkamp, Klein Haneveld het jeugdkamp en Ramaker het gezinskamp. En dat is vele jaren zo gebleven.
Door het lezen in zijn jongensjaren van het boekje van H. Kruithof over Tentzending ‘De Blijde Boodschap’ wist Jacob Klein Haneveld zich geroepen voor tentevangelisatie. Samen met Frits Niemeijer werd dit werk opgestart. En aangezien Kits stopte met zijn tentwerk, droeg hij de naam ‘Openlucht- en Tentevangelisatie in Nederland’ over aan Klein Haneveld. Het kofferorgel kwam eveneens van Kits en de 40 demontabele banken (10 bouten en moeren per bank) kwamen ooit nog van Het Zoeklicht. Het motto werd ‘Kiest het Leven’.

Nadat deze tent in 1953 in Oudewater in een storm verloren ging, richtte Klein Haneveld zich voor materiële hulp tot H.M. koningin Juliana. Daarop ontving hij een formele afwijzing, doch enige weken later kreeg hij van burgemeester Mr. J.J. Croles van zijn woonplaats Bodegraven te horen, dat er een tent voor hem gereed lag in Amsterdam, voor precies het bedrag dat hij gezegd had te kunnen betalen!
Jacob bracht dit werk onder in zijn Stichting ‘Het Morgenrood’, dat ook na het overlijden van Jacob in 1988 gewoon doorging. Totdat in januari 2005 ‘Het Morgenrood’ via een persbericht officieel bekend maakte te stoppen met dit tentwerk. Het was voor Ab Klein Haneveld, zoon van Jacob en met de tent opgegroeid, de gelegenheid om deze evangelische traditie nog datzelfde jaar voort te zetten binnen de activiteiten van het door hem opgerichte Nederlands Bijbelstudie Centrum.

Internationaal en actueel

Ook in Duitsland, Frankrijk, Engeland en vele andere landen in de wereld worden tot op de dag van vandaag tentcampagnes gehouden. In Nederland doet het NBC dit de laatste jaren onder het motto ‘Blij met de Bijbel’. In tal van plaatsen organiseren lokale teams campagnes van een week. Elke avond is er een samenkomst, soms voor bepaalde doelgroepen zoals verstandelijk beperkten of allochtonen. De boodschap van de prediker wordt muzikaal ondersteund door koren, bands of solisten en samenzang. Maar ook overdag kan men er binnenlopen voor gesprekken. Overigens zijn er dan soms koffieochtenden en kinderbijeenkomsten.

Inderdaad, veel veranderde sinds 1906, toen een lange tenttraditie in Nederland begon. Maar veel ook niet! Het doel is nog steeds hetzelfde: mensen bereiken met het Evangelie van Jezus Christus. Die onveranderlijke ‘blijde boodschap’ is nog veel ouder en zal blijven klinken ’totdat Hij komt’. Maranatha!